آرش افراز، روزبه کیانی و حسین استکی از دانشگاه شهید بهشتی و آی پی ام در شماره‌ی اخیر مجله‌ی نیچر مقاله‌ای دارند که بعد از حدود سی سال اولین مقاله‌ی تمام ایرانی در نیچر محسوب می‌شود. پیش از این و در سالهای اخیر سه مقاله در زیرمجله‌های نیچر چاپ شده بود، که یک یا چند نویسنده ایرانی داشت.

۱- حسین رضایی دلویی از بخش رادیولوژی دانشگاه مشهد به همراه ۱۵ نفر دیگر در نیچر ژنتیکس در سال ۱۹۹۹ (این).

۲- فرید نوربخش از دانشکده ایمنی‌شناسی دانشگاه تهران به همراه ۳ نفر دیگر در نیچر ریویوز نوروساینس در سال ۲۰۰۳ (این).

۳- پریسا عدیمی،  مهدی میرسعیدی، سهیلا خلیل‌زاده و داوود منصوری از موسسه تحقیقات بیماریهای ریوی دانشگاه شهید بهشتی به همراه ۲۸ نفر دیگر در نیچر ژنتیکس در سال ۲۰۰۵ (این).

 

مقاله داشتن در نیچر، یکی از نقاط عطف علم ایران است که چندین سال بود که برنامه‌ریزان علمی نزدیک شدن به آن را پیش‌بینی می‌کردند. از بزرگی مجله‌ی نیچر همین بس که در بخش Rapid-Communications ، نود درصد مقالات را پیش از فرستادن به داور رد می‌کنند! و شاید تنها مجله‌ای باشند که هیچ توضیحی در مورد دلیل رد کردن مقاله نمی‌دهند و به تقاضای فرجام هم رسیدگی نمی‌کنند.

 

از دیگر نشانههای اهمیت نیچر این است که اگر معیارهای جایزه‌ی تحقیقاتی که برای مقاله‌های سال ۲۰۰۴ در نظر گرفته شده بود* برای سال ۲۰۰۶ هم اعمال شود (که با دولت و وزیر جدید بعید است)، جایزه‌ی تحقیقاتی چاپ مقاله در نیچر، حدود ۴۰ میلیون تومان است.

 

چند اقدام نافرجام از اطرافیانم برای چاپ کردن مقاله در نیچر در یکی دو سال اخیر سراغ دارم که یکیش مربوط به گروه خودمان است. مقاله‌مان جزو آن گروه ۹۰ درصدی‌ای که حتی داوری هم نمی‌شوند، ارزیابی شد. نسخه‌ی پیش از چاپش اینجاست.

 

استکی و گروهش کاملا در دنیا شناخته شده‌اند به طوری که حتی خود مجله‌ی نیچر در مقاله‌ای از وضعیت علم در ایران که سال گذشته چاپ شد، به این گروه پرداخته است. خیلی واقعه‌ی بزرگی در علم ایران است. به این گروه تبریک می‌گم و براشون آرزوی موفقیت می‌کنم و امیدوارم باز هم نیچر ایرانی ببینیم. دور چون با عاشقان افتد تسلسل بایدش.

 

فکر می‌کنم باید تا می‌توانیم روی این واقعه و اهمیتش تبلیغ کنیم. برای درک مفهوم علم و پیشرفت علمی در جامعه بسیار مفید است و جلوی انواع شامورتی‌بازی رو می‌گیرد. از سانلی هم ممنونم که این خبر را داغ داغ به من داد.  

 

* کل جایزه‌ی تحقیقاتی سال ۲۰۰۴ دانشگاه شریف ۱۰۰ میلیون تومان است که ۱۰ میلیونش مال رییس است.